http://bizimqrup.blogspot.com/
Qoşulmaq istəyən varmı???
среда, 12 августа 2009 г.
Müzakirə edəkmi? Şərhlər açıqdır...
Qadın və kişi ədəbiyyatı bölgüsü haradan gəlir? Deyə bilərsiniz ki, həyatın, təbiətin özündən. Amma...
Mən heç cür inana bilmirdim ki, “Ovod”un müəllifi Voyniç qadındır və ya Remark (təbii, şah əsəri "Zəfər tağıdır onun") - kişidir.
Əgər qadın və kişi ədəbiyyatı bölgüsünü qəbul etsək, bu bölgünü bütün yaradıcı sənət növlərinə aid edə bilərik. Məsələn mən bilmirəm, kişi rəssamlığı və qadın rəssamlığı anlayışları varmı? Və kişi musiqisi və ya qadın musiqisi. Gülməli səslənir? Müəllifin kimliyi önəmli deyil, mətn və ya yaradıcı məhsul maraqlıdır, vəssəlam. Əlbəttə, məsələnin başqa tərəfi də var ki, yaxşı əsər mütləq sevdirir, müəlliflə maraqlanmağa başlayırsan və...
Məni son vaxtlar bizim ədəbiyyatdakı qadınların süni şəkildə “kişiləşməyə” meyl etməsi narahat edir. Bu qorxulu tendensiyadır və bundan qaçmaq lazımdır...
Mən heç cür inana bilmirdim ki, “Ovod”un müəllifi Voyniç qadındır və ya Remark (təbii, şah əsəri "Zəfər tağıdır onun") - kişidir.
Əgər qadın və kişi ədəbiyyatı bölgüsünü qəbul etsək, bu bölgünü bütün yaradıcı sənət növlərinə aid edə bilərik. Məsələn mən bilmirəm, kişi rəssamlığı və qadın rəssamlığı anlayışları varmı? Və kişi musiqisi və ya qadın musiqisi. Gülməli səslənir? Müəllifin kimliyi önəmli deyil, mətn və ya yaradıcı məhsul maraqlıdır, vəssəlam. Əlbəttə, məsələnin başqa tərəfi də var ki, yaxşı əsər mütləq sevdirir, müəlliflə maraqlanmağa başlayırsan və...
Məni son vaxtlar bizim ədəbiyyatdakı qadınların süni şəkildə “kişiləşməyə” meyl etməsi narahat edir. Bu qorxulu tendensiyadır və bundan qaçmaq lazımdır...
O.Sadakidən təsirlənmə
Hər şey asandan asan.
Bundan sonra
sən özünü ovudarsan,
mən könlümü əyərəm.
Necə olsa yaşayaram -
bir körpə uşağa gərəyəm.
Necə olsa, yadından çıxacaq.
Narahat olma -
indi sənsiz -
səndən əvvəl necəydimsə
eləyəm.
Bundan sonra
sən özünü ovudarsan,
mən könlümü əyərəm.
Necə olsa yaşayaram -
bir körpə uşağa gərəyəm.
Necə olsa, yadından çıxacaq.
Narahat olma -
indi sənsiz -
səndən əvvəl necəydimsə
eləyəm.
13 aprel
“Bəzən heç nə kömək eləmir. Ən təmiz şeir belə anlarda söz yığınından başqa heç nə deyil, onu oxumağa həvəsin çatmır. Əksinə, daha çox özünə məğlub olmana bəraət qazandırmaq üçün Şəri təcəssüm edən şeylərə meyl eləyirsən, guya Şər Xeyirdən daha çevik, daha çılğın, daha yaxın (sırf məkan anlamında) olduğu üçün o, ağrını tez kəsə biləcək. Şərə meyl etmək, əslində, uzaqda olan, yaxınlaşmaq bilməyən (və ya yaxınlaşa bilmədiyin) Xeyirə acıq verməkdi.
Heç kəs özünü Şər hesab eləmək istəmir. Ümumiyyətlə, kimin kim olduğunu kim bilir ki?..”
- Necədi?
Bilirəm, tərifləyəcək, ona elə gəlir ki, mənim yazdıqlarım həmişə yaxşıdı, mən pis heç nə yazmaram. Davam edirəm: “Hə, bəzən heç bir söz kömək eləmir – təsəllilər, bəhanələr, qınaqlar, ümidlər. Heç nə… Hətta namaz qılmaq istəyən rəfiqəni günaha batırmamaq üçün təkbaşına içdiyin şərab belə… Bu mənada nəhəng pivə badəsində içdiyim şərab şər ab deyil və o heç nəyi və heç kəsi dəyişmir”.
- Qabda salat var. Elə-belə içmə.
Bu həm də siqnaldı. Yəni, içkiliyəm və yazdıqlarıma da buna görə münasibət bildirmək istəmir. Bəlkə də, şərab içə-içə namazı xatırlamam ona xoş gəlmir…
Gecədir, uşaqlar yəqin yatıblar, notebook da, şərab şüşəsi də, təkcə mənim ixtiyarımdadı. Düşünürəm ki, düşünmək kömək edəcək…
Qapı açılır, əvvəlcə, sarışın, gözləri yaşıla çalan oğlan, arxasınca da uzunsaçlı qızı içəri girir.
- İndi internetə girsək, çox vaxt aparmaz ki? Anam hirslənməz, hə?
Oğlanın bilmirəm neçə yaşı var, dəqiqləşdirmək istəmirəm də. Amma bu qəşəng uşağı sevindirəcəyim fikri məni gülümsünməyə məcbur edir:
- Gecələr sizdə net pulsuzdu, nə qədər istəsən, baxa bilərsən.
Sevinir. Soruşur ki, işim gecmi qurtarar? Mənə “sən” deyir və bu xoşuma gəlir. Əlbəttə, işim yoxdur, amma uşaqlara belə demək istəmirəm:
- Poçta baxım, sonra gəlib götürərsiz.
Əslində, özüm də bilmirəm nə axtarıram. Amma bunu da uşaqlara demək olmaz ki. Məktub var – oxucumdan. Deyir, V.S-ylə ortaq cəhətlər var şeirlərimdə. Yəqin, düz deyir… Cavab yazmalıyam, nə vaxtsa, hardasa oxumuşam ki, məktub alan kimi onu cavablandırmaq lazımdı. Əlbəttə, bu bəhanədir, cavabı ləngitməmək - sadəcə, bölüşmək ehtiyacındandır. Təəssüf, bölüşdüyüm şeylər heç də həmişə sevinc gətirmir. Deyəsən, şərab təsir eləmir, üstəlik buz kimidi. İstəyirəm yazım ki, ədəbiyyat-filan boş şeydir, bədbəxtlərin, başqa sahələrdə özlərini realizə edə bilməyənlərin sonuncu ümid yeridir ədəbiyyat. Yazmaq istəyirəm ki, indi ədəbiyyata heç vaxt olmadığım qədər yadam. Amma yazmıram, kobud görünmək istəmirəm. Düşünürəm ki, bunu yazmaq olmaz. Yaxşı deyil…Tələsik, bir neşə cümləlik cavab yazıb, notebooku uşaqlara verirəm. Onsuz da heç nə yaza bilməyəcəm…
Yuxum gəlmir. Televizorda maraqlı heç nə yoxdu. Amma qoy işləsin, tək qalmaq istəmirəm.Rəfiqəm yerdəcə paltarlı-paltarlı yatıb. Çağırıram.
- Nə var? – yuxulu-yuxulu soruşur.
- Qazın xodunu al, istidi, həm də tini adamı vurur.
Cavab vermir.
Bayaqkı söhbətləri bir-bir nöqtə-vergülünədək yadımda saxlamaq istəyirəm, alınmır. Qadının dedikləri içərisində bircə cümlə yadımda qalıb, ən çox da elə bunu unutmaq lazımdı…
Başımın altına qoyduğum jurnalı vərəqləyirəm. Onu bayaq kitabların arasından tapıb, çantama qoymuşdum. Yox, oğurlamamışam, ev yiyəsinin unutqanlğına ümid edib “oxuyub qaytaracam” demişəm. Gecə lampasının işığı gözlərimi incidir. Misralar qaçır, şəkli də yaxşı görə bilmirəm.
- Yatmamısan?
- Yuxum gəlmir.
- İstidi. Döşəyi götür, yerdə uzan. Jurnala baxırsan, hə?
- Aha.
- Dəlisən e…
Əslində, mənə yazığı gəlir. Döşəyi alıb yerə sərir, yanımda uzanır, saçlarımı qarışdırır. Anam yadıma düşür. O heç vaxt belə eləməyib. Az qalıram ağlayam, heyif ki, bacarmıram.
- Bütün spirt iylənirsən eee.
Üzümü yana çevirirəm. O, qoxulara mənim qədər həssas deyil, amma yenə də narahat olsun istəmirəm. Soyuducunun səsi elə bil əsəblərimdə əks-səda verir.
- Başa düş e, sənin dəyişə biləcəyin heç nə yoxdu.
- Hə. Ona kömək eləmək istəyirəm.
- Axı necə?… İstəyirsən, sabah o arvadı tapaq?
- Lazım deyil.
Yazı hazırlayır. Məndən nəsə soruşur. “Bilmirəm” deyirəm. Hiss edirəm ki, acığı tutmur. Başımı qarışdırmaq istəyir. Bugünkü qonaqlarından danışır, bir də ədəbiyyatdan. Mən qulaq asıram.
Balaca otaqda yerə qəzetdən süfrə salmışıq. Bizə elə gəlir ki, belə daha sadə və səmimi görünür. Bəlkə də, tənbəlliyimizə bəhanədi. Amma süfrə açsaq belə, bundan kim xəbər tutacaq ki?
Qəzetə baxırıq, təsadüfən bir şairin rəfiqəmə yazdığı şeirə gözüm sataşır. İnqilabi ruhlu sevgi şeiri. Gülüşürük…
- Bəlkə, mən həkimə gedim?
- Hə.
- Kimin yanına?
Bilirəm ki, Aslanı deyəcək.
- O cavan oğlanın.
- Mən sevgili demirəm eee, həkim deyirəm.
- Ay qız, ondan heç sevgili olar? Elə həkim kimi deyirəm də.
Aslan əslində yaxşı variantdı. Allah bilir neçənci dəfə, “onu tapacam” deyirəm.
- İşdə təkcə E-dən xoşum gəlir.
- İstəyirsən, deyim niyə?
- Deməəəə. – az qala yalvarıram - . Yox, Ona görə yox. Yaxşı oğlandı.
- Bəs neynəyəcəksən?
Ən ağrılı sual budu. Cavabım yoxdu. Neyləyə bilərəm ki?..
***
Səhər açılır. Fikirləşirəm ki, bəzən yola getməsək də, o çox yaxşı dostdu. Əlbəttə, tamam fərqliyik. Mənim barəmdə deyir, hiyləgərəm, sadəcə bir özəlliyim var, bundan heç vaxt istifadə etmirəm. O isə sadəlövhdü.Gecə net kartından istifadə etdiyi üçün oğlunu danlayır. Soruşur ki, balansında neçə saatı qalıb? Oğlan üzümə baxır. Gülürəm. Yadına salıram ki, limitsiz kartdan istifadə edir. Hərdən mənə maraqlı gəlir, görəsən, daim nələrisə onun yadına salmasaq, neynəyər?Yaxşı deyiləm. Cəmi bir saat yatmışam. Jurnaldakı şeirləri köçürməyə həvəsim yoxdu. Yazımı tamamlamaq istəyirəm. Amma istəyirəm ki, bu yazı məhz onun xoşuna gəlsin. Bitirə bilmirəm.
Bu dünyada bitməyən nəsnələr də var, artıq buna inanıram – bu ən yaxşı sonluq deyilmi?
13 aprel 2008
Heç kəs özünü Şər hesab eləmək istəmir. Ümumiyyətlə, kimin kim olduğunu kim bilir ki?..”
- Necədi?
Bilirəm, tərifləyəcək, ona elə gəlir ki, mənim yazdıqlarım həmişə yaxşıdı, mən pis heç nə yazmaram. Davam edirəm: “Hə, bəzən heç bir söz kömək eləmir – təsəllilər, bəhanələr, qınaqlar, ümidlər. Heç nə… Hətta namaz qılmaq istəyən rəfiqəni günaha batırmamaq üçün təkbaşına içdiyin şərab belə… Bu mənada nəhəng pivə badəsində içdiyim şərab şər ab deyil və o heç nəyi və heç kəsi dəyişmir”.
- Qabda salat var. Elə-belə içmə.
Bu həm də siqnaldı. Yəni, içkiliyəm və yazdıqlarıma da buna görə münasibət bildirmək istəmir. Bəlkə də, şərab içə-içə namazı xatırlamam ona xoş gəlmir…
Gecədir, uşaqlar yəqin yatıblar, notebook da, şərab şüşəsi də, təkcə mənim ixtiyarımdadı. Düşünürəm ki, düşünmək kömək edəcək…
Qapı açılır, əvvəlcə, sarışın, gözləri yaşıla çalan oğlan, arxasınca da uzunsaçlı qızı içəri girir.
- İndi internetə girsək, çox vaxt aparmaz ki? Anam hirslənməz, hə?
Oğlanın bilmirəm neçə yaşı var, dəqiqləşdirmək istəmirəm də. Amma bu qəşəng uşağı sevindirəcəyim fikri məni gülümsünməyə məcbur edir:
- Gecələr sizdə net pulsuzdu, nə qədər istəsən, baxa bilərsən.
Sevinir. Soruşur ki, işim gecmi qurtarar? Mənə “sən” deyir və bu xoşuma gəlir. Əlbəttə, işim yoxdur, amma uşaqlara belə demək istəmirəm:
- Poçta baxım, sonra gəlib götürərsiz.
Əslində, özüm də bilmirəm nə axtarıram. Amma bunu da uşaqlara demək olmaz ki. Məktub var – oxucumdan. Deyir, V.S-ylə ortaq cəhətlər var şeirlərimdə. Yəqin, düz deyir… Cavab yazmalıyam, nə vaxtsa, hardasa oxumuşam ki, məktub alan kimi onu cavablandırmaq lazımdı. Əlbəttə, bu bəhanədir, cavabı ləngitməmək - sadəcə, bölüşmək ehtiyacındandır. Təəssüf, bölüşdüyüm şeylər heç də həmişə sevinc gətirmir. Deyəsən, şərab təsir eləmir, üstəlik buz kimidi. İstəyirəm yazım ki, ədəbiyyat-filan boş şeydir, bədbəxtlərin, başqa sahələrdə özlərini realizə edə bilməyənlərin sonuncu ümid yeridir ədəbiyyat. Yazmaq istəyirəm ki, indi ədəbiyyata heç vaxt olmadığım qədər yadam. Amma yazmıram, kobud görünmək istəmirəm. Düşünürəm ki, bunu yazmaq olmaz. Yaxşı deyil…Tələsik, bir neşə cümləlik cavab yazıb, notebooku uşaqlara verirəm. Onsuz da heç nə yaza bilməyəcəm…
Yuxum gəlmir. Televizorda maraqlı heç nə yoxdu. Amma qoy işləsin, tək qalmaq istəmirəm.Rəfiqəm yerdəcə paltarlı-paltarlı yatıb. Çağırıram.
- Nə var? – yuxulu-yuxulu soruşur.
- Qazın xodunu al, istidi, həm də tini adamı vurur.
Cavab vermir.
Bayaqkı söhbətləri bir-bir nöqtə-vergülünədək yadımda saxlamaq istəyirəm, alınmır. Qadının dedikləri içərisində bircə cümlə yadımda qalıb, ən çox da elə bunu unutmaq lazımdı…
Başımın altına qoyduğum jurnalı vərəqləyirəm. Onu bayaq kitabların arasından tapıb, çantama qoymuşdum. Yox, oğurlamamışam, ev yiyəsinin unutqanlğına ümid edib “oxuyub qaytaracam” demişəm. Gecə lampasının işığı gözlərimi incidir. Misralar qaçır, şəkli də yaxşı görə bilmirəm.
- Yatmamısan?
- Yuxum gəlmir.
- İstidi. Döşəyi götür, yerdə uzan. Jurnala baxırsan, hə?
- Aha.
- Dəlisən e…
Əslində, mənə yazığı gəlir. Döşəyi alıb yerə sərir, yanımda uzanır, saçlarımı qarışdırır. Anam yadıma düşür. O heç vaxt belə eləməyib. Az qalıram ağlayam, heyif ki, bacarmıram.
- Bütün spirt iylənirsən eee.
Üzümü yana çevirirəm. O, qoxulara mənim qədər həssas deyil, amma yenə də narahat olsun istəmirəm. Soyuducunun səsi elə bil əsəblərimdə əks-səda verir.
- Başa düş e, sənin dəyişə biləcəyin heç nə yoxdu.
- Hə. Ona kömək eləmək istəyirəm.
- Axı necə?… İstəyirsən, sabah o arvadı tapaq?
- Lazım deyil.
Yazı hazırlayır. Məndən nəsə soruşur. “Bilmirəm” deyirəm. Hiss edirəm ki, acığı tutmur. Başımı qarışdırmaq istəyir. Bugünkü qonaqlarından danışır, bir də ədəbiyyatdan. Mən qulaq asıram.
Balaca otaqda yerə qəzetdən süfrə salmışıq. Bizə elə gəlir ki, belə daha sadə və səmimi görünür. Bəlkə də, tənbəlliyimizə bəhanədi. Amma süfrə açsaq belə, bundan kim xəbər tutacaq ki?
Qəzetə baxırıq, təsadüfən bir şairin rəfiqəmə yazdığı şeirə gözüm sataşır. İnqilabi ruhlu sevgi şeiri. Gülüşürük…
- Bəlkə, mən həkimə gedim?
- Hə.
- Kimin yanına?
Bilirəm ki, Aslanı deyəcək.
- O cavan oğlanın.
- Mən sevgili demirəm eee, həkim deyirəm.
- Ay qız, ondan heç sevgili olar? Elə həkim kimi deyirəm də.
Aslan əslində yaxşı variantdı. Allah bilir neçənci dəfə, “onu tapacam” deyirəm.
- İşdə təkcə E-dən xoşum gəlir.
- İstəyirsən, deyim niyə?
- Deməəəə. – az qala yalvarıram - . Yox, Ona görə yox. Yaxşı oğlandı.
- Bəs neynəyəcəksən?
Ən ağrılı sual budu. Cavabım yoxdu. Neyləyə bilərəm ki?..
***
Səhər açılır. Fikirləşirəm ki, bəzən yola getməsək də, o çox yaxşı dostdu. Əlbəttə, tamam fərqliyik. Mənim barəmdə deyir, hiyləgərəm, sadəcə bir özəlliyim var, bundan heç vaxt istifadə etmirəm. O isə sadəlövhdü.Gecə net kartından istifadə etdiyi üçün oğlunu danlayır. Soruşur ki, balansında neçə saatı qalıb? Oğlan üzümə baxır. Gülürəm. Yadına salıram ki, limitsiz kartdan istifadə edir. Hərdən mənə maraqlı gəlir, görəsən, daim nələrisə onun yadına salmasaq, neynəyər?Yaxşı deyiləm. Cəmi bir saat yatmışam. Jurnaldakı şeirləri köçürməyə həvəsim yoxdu. Yazımı tamamlamaq istəyirəm. Amma istəyirəm ki, bu yazı məhz onun xoşuna gəlsin. Bitirə bilmirəm.
Bu dünyada bitməyən nəsnələr də var, artıq buna inanıram – bu ən yaxşı sonluq deyilmi?
13 aprel 2008
Подписаться на:
Сообщения (Atom)